Bruine rat (Rattus norvegicus)

Kenmerken:
De bruine rat is te herkennen aan zijn stevige bouw, stompe snuit en zijn grote kraalachtige ogen. Volwassen bruine ratten kunnen 18 tot 22 cm worden. Mannetjes worden groter dan wijfjes. De bijna kale staart is altijd korter dan het lichaam. Overlast van een bruine rat, herkent u  aan stompe uitwerpselen die tot 2 cm lang en een 0,5 cm dik zijn. De bruine rat is een cultuurvolger, wat kortweg inhoudt dat het dier de menselijke beschaving volgt, en voor een deel, ook afhankelijk is van de mens. 

Voortplanting:
Bruine ratten planten zich het gehele jaar door voort, mits er voldoende voedsel is en er geen extreme temperaturen zijn. De voortplanting zal toenemen en er zullen meer jongen geboren worden wanneer de populatiedichtheid daalt (bijvoorbeeld door menselijk ingrijpen). De draagtijd is 20 tot 23 dagen. Een vrouwtje kan één tot vijftien jongen per worp krijgen, maar meestal krijgt het vrouwtje zeven tot negen jongen. Grotere vrouwtjes krijgen grotere worpen. Een vrouwtje krijgt tot vijf worpen per jaar. Per jaar krijgen vrouwtjes op deze manier gemiddeld 24 jongen. Omdat deze al snel geslachtsrijp zijn kan de gezamenlijke reproductie van een paartje en nakomelingen in een jaar wel tweeduizend dieren zijn. Hiervan overleeft slechts een klein gedeelte het eerste jaar.

Leefomgeving:
De bruine rat vestigt zich het liefst in een vochtige en niet te warme omgeving. De bruine rat voelt zich dus al snel ergens thuis, vooral in de buurt van de mens. Zijn favoriete habitatten zijn kelders, kruipruimten, schuren, stallen, vuilnisbelten, graan- en houtopslagplaatsen, aan de rand van sloten en dijken, onder de grond in uitgebreide holen en op sommige plekken in de buurt van riolen en ander vervuild water.

Hij graaft een hol met een diameter van 65 tot 90 millimeter. Bij de ingang van het hol laat de rat meestal hopen aarde achter, die in de loop van de tijd vanzelf worden platgestampt. In open gebieden graven de dieren ondergrondse gangenstelsels, die zelden dieper gaan dan vijftig centimeter. Holen zijn bovengronds aan elkaar verbonden met paadjes.

Schade:
De meest voorkomende schade die door bruine ratten wordt veroorzaak is knaagschade. Naast het aanbrengen van knaagschade, is de bruine rat ook één van de voornaamste overbrengers van ziektes zoals: de ziekte van Weil en paratyfus. Tevens zorgt de bruine rat ook voor verspreiding van veeziekten, varkenspest, pseudovogelpest, trichinosis en de ziekte van Aujeszky.

Wering/preventie:
De meest effectieve manier om van de overlast van bruine ratten af te komen, is om de omgeving zo onaantrekkelijk en/of ontoegankelijk mogelijk te maken. Dit houdt o.a. in dat er geen rommel en/of vuilnis mag rondslingeren. Daarnaast is het advies om ventilatieopeningen in buitenmuren niet breder te maken dan 0,5 cm en op de buitenmuren gladde stroken te bevestigen. Houdt rondom een gebouw de gevel, en een strook van ongeveer 50 cm, vrij van begroeiing.